Deze training is een gemeenschappelijk project van Public SPACE, PBLQ en de ISVW en wordt in het voorjaar 2016 als Beroepsopleiding aan de ISVW door Steven de Waal, Teresa Cardoso Ribeiro en mij gegeven.
Aan bestuurders en hun organisaties worden paradoxale eisen gesteld. Van hen wordt verwacht dat zij met hun technische kwaliteiten (steeds weer en nog meer) efficiënt en effectief zijn. Anderzijds moeten zij flexibel zijn, weten hoe je meebeweegt met de maatschappelijke, politieke en economische dynamiek en zelf verantwoordelijkheid dragen voor morele keuzes die zich voordoen. Bestuurders moeten gewoon besturen, ook medemenselijk zijn en met gevoel voor bijzondere omstandigheden opereren. Van hen wordt verwacht dat zij hoogwaardig presteren en altijd het goede voorbeeld zijn.
Volgens Steven de Waal, oprichten en eigenaar van de private denktank Public SPACE, is het juist nu extra lastig, terwijl er gelijktijdig twee tegenstrijdige bewegingen plaatsvinden.
Enerzijds zitten we middenin de transformatie van de verzorgings- en verzekeringsstaat ogenschijnlijk op basis van een nieuw paradigma, namelijk inzettend op een grotere rol voor actief burgerschap. Tegelijk worden de bestaande maatschappelijke ondernemingen steeds verder in overheidsregels en – toezicht ingesnoerd en daardoor juist ontdaan van hun wortels in en partnership met actief burgerschap. Die liggen echter aan de basis van hun oorsprong (particulier initiatief) en hun huidig wettelijk erkende positie als uniek Nederlandse publiek/private constructie. Dit insnoeren hebben we de laatste tijd gezien rond woningcorporaties (domeiningreep, woonautoriteit, bestuurderstoets), pensioenfondsen (beheer- beleggings- en rekenregels vanwege de financiële crisis), onderwijsinstellingen en zorginstellingen (uitkomst debatten over problemen in verpleeghuizen en falen, zoals Ruwaard van Putten, Philadelphia en MeaVita). Telkens is de door financieel-economische parameters bepaalde beweging naar meer regels, meer inperking en verantwoording en meer overheidstoezicht, dus geen vertrouwen in hun eigen herstellend vermogen en ook niet in hun wortels in hedendaags actief burgerschap.
Volgens Teresa Cardoso Ribeiro en mijzelf, allebei ervaren trainers in morele oordeelsvorming en leiderschap, biedt meer kennis van Aristoteles – ook 2500 jaar later – een effectief handelingsperpectief.
In de publieke opinie is er momenteel allerminst sprake van: “Bestuurder, jij deugt!”. Wellicht kunnen hedendaagse bestuurders wat leren van hun Oudgriekse collega Aristoteles, de filosoof die zich in de 4de eeuw v. Chr. voor de taak gesteld zag het bestuur van de stadstaat Athene te reorganiseren. Zijn oplossing luidde: Volg een training waarin je een houding eigen maakt die je in staat stelt om tussen twee uitersten het juiste midden te houden. Als het je lukt, dan mag je jezelf voortreffelijk noemen. Deugen leer je door te oefenen, door vrijmoedig te spreken over kwesties waarmee je geconfronteerd wordt. Als bestuurder deugen, leer je door ervaringen op te bouwen, deze steeds weer met anderen te delen en te spiegelen en soms door over gemaakte fouten verantwoording af te leggen.
Wij nodigen u van harte uit om Aristoteles te volgen. In 24 uur helpen wij u daar graag bij in samenspel met de andere deelnemende bestuurders. Met ons zet u een eerste stap. U komt tot een propositie die antwoord geeft op de vraag: hoe geef ik, in aanvulling op de bestuurlijke ervaring en technische kwaliteiten die ik reeds in huis heb, op Aristotelische wijze concreet vorm aan waardegeladen besturen in mijn bestuurlijke praktijk?
Mocht u belangstelling hebben om deze training te volgen, neem contact op met ISVW.
Docenten
Steven de Waal (1955) is een ervaren (en tevens adviseur van) bestuurder en tevens oprichter en eigenaar van de private denk tank Public SPACE. Steven verzorgt op dag 1 ter inspiratie en prikkeling een key note over maatschappelijk leiderschap.
Zie: Public SPACE
Teresa Cardoso Ribeiro (1976) is als politicoloog/bestuurskundige verbonden aan PBLQ Centrum voor Strategie en Leiderschap, waar zij organisatieadvies geeft, programma’s maakt en trainingen verzorgt. Zij is auteur van De Informatieparadox en De Zorg van het Lokaal bestuur.