Internationale School voor Wijsbegeerte
Op 3 en 4 maart 1996 geef ik voor het eerst les aan de Internationale School voor Wijsbegeerte, n.l. het weekend-seminar “De kunst van het genieten”. De afgelopen jaren ben ik verantwoordelijk geweest voor het begeleiden van de Basisopleidingen Geschiedenis van de Filosofie, Systematiek van de Filosofie en Ethiek. Verder bied ik aan de ISVW iedere zomer een vijfdaags seminar (Summer School) aan.
In 2016/2017 staan in ieder geval de programma’s ISVW Basisopleiding Existentiële vaardigheden en ISVW Basisopleiding Leven en dood op de agenda. Zie hieronder voor meer informatie.
Iedereen wordt op het werk en in het dagelijks leven wel eens geconfronteerd met de morele vraag: ‘Hoe te handelen?’ Ethiek biedt ons verschillende procedures om op verantwoorde wijze te reageren. In de Basiscursus Ethiek maken we kennis met vijf belangrijke ethische benaderingen. Wat vertelde Aristoteles lang geleden in Athene…
Lees verder
John Stuart Mill geldt als een van de grondleggers van het politieke liberalisme. In zijn werk dat mede beïnvloed is door zijn vrouw Harriet Taylor, maken we kennis met een utilitaristische (of consequentialistische ethiek). Het beginsel van utiliteit (ofwel: het beginsel van het grootste geluk voor het grootste aantal mensen),…
Lees verder
Kent elke handelingssituatie niet een ‘economisch’ uitgangspunt en een ethische dimensie? Is leven niet gericht op genieting? Ben jij niet gevoelig voor lijden, van jezelf en van een ander? Hoort heteronomie niet het uitgangspunt te zijn van ethiek? Horen wij niet te (leren) ‘luisteren naar het gelaat van de Ander’?…
Lees verder
Gedurende het laatste weekend maken wij kennis met vier hedendaagse filosofen die ethiek, opgevat als verantwoordelijkheid voor de ander(e), verbinden met een oproep om anders politiek, economisch en ecologisch te denken en te leven. Van Martha Nussbaum krijgen we te horen dat niet voortreffelijkheid van karakter maar door gevoelige verhalen…
Lees verder
Iedereen wordt op het werk en in het dagelijks leven geconfronteerd met de morele vraag: ‘Hoe te handelen?’. Het werk van de joodse denker Emmanuel Levinas (1906-1995) biedt – in de schaduw van Auschwitz – een ethische benadering die stelt dat het appèl van de ander(e) het uitgangspunt van ons…
Lees verder
Martha Nussbaum is in Nederland een van de meest gelezen denkers van onze tijd. Zij heeft de afgelopen jaren dan ook regelmatig op de ISVW voordrachten gehouden. Het werk van Martha Nussbaum kan worden omschreven als een opvoeding tot (mede)menselijkheid met aandacht voor de rol van emoties en de narratieve…
Lees verder
Op de eerste bijeenkomst van deze Masterclass maken we – door een korte schets van de ontwikkelingen in haar werk – kennis met Martha Nussbaum. Vervolgens besteden we uitgebreid aandacht aan haar boek De breekbaarheid van het goede dat haar in één klap bekendheid bezorgde. In dit werk behandelt zij…
Lees verder
Op de tweede bijeenkomst van de Masterclass besteden we aandacht aan haar boek The therapy of desire waarin ze de hellenistische filosoof omschrijft als een geneesheer met een bepaalde opvatting van gezondheid, een diagnose van de oorzaken van de ziekte en een daarbij passende therapie. Volgens Nussbaum boden de drie…
Lees verder
Op de derde bijeenkomst van de Masterclass vertelt Martha Nussbaum ons hoe (volgens haar) literaire teksten – naast onze rationele vermogens – ook onze verbeelding, empathie en emoties aanspreken en bijdragen aan de ontwikkeling van het vermogen jezelf (a) aan een kritisch onderzoek te onderwerpen, (b) als een wereldburger op…
Lees verder
Op de vierde bijeenkomst van de Master Class maken we kennis – onder meer door passages te lezen uit haar boek Mogelijkheden scheppen – met Nussbaums theorie van rechtvaardigheid: de ‘capability approach’. We lezen hoe zij ‘capabilities’: elementaire, inwendige en gecombineerde, omschrijft en tien ‘capabilities’ beschouwt als ‘drempel’ naar een…
Lees verder
Op de vijfde en laatste bijeenkomst van de Masterclass bespreken we haar boek Gerechtigheid voor dieren waarin zij het volgende aan de orde stelt: ‘Overal zijn dieren in gevaar. Of het nu gaat om de gruwelijke mishandeling in de vleesindustrie, de jacht, de vernietiging van de natuurlijke omgeving of de…
Lees verder
We weten allemaal dat onze prachtige groene planeet in groot gevaar verkeert. Toch gedragen we ons alsof er geen relatie bestaat tussen onze leefwijze en de toestand van onze planeet. Wanneer ik zaterdagochtend mijn krant opensla, lees ik de verontrustende berichten over hoe het met de aarde en haar bewoners…
Lees verder
De School voor Systemische Opleidingen heeft mij gevraagd opnieuw de Leergang Hedendaagse filosofie en narratieve systeemtherapie te geven. De leergang biedt een kennismaking met de opvattingen van een aantal belangrijke hedendaagse denkers. Gedurende de leergang kom je te weten dat in de hedendaagse filosofie een taal-analytische wending heeft plaats gevonden…
Lees verder
Op de eerste bijeenkomst van de Leergang: Hedendaagse filosofie en narratieve systeemtherapie volgen we in vogelvlucht de ontwikkelingen in de Westerse wijsbegeerte (van Plato tot Friedrich Nietzsche). We komen te weten hoe in de Oudheid filosofie werd opgevat als ‘politicologisch project’, dat Plato de mens opvatte als lichaam en ziel,…
Lees verder
In het tweede weekeinde van de Leergang Hedendaagse filosofie ven narratieve systeemtherapie maken we kennis met de opvattingen van de twee ‘reuzen’ van de Westerse filosofie van de twintigste eeuw Ludwig Wittgenstein en Martin Heidegger. Wittgenstein is verantwoordelijk voor de ‘linguistic turn’ in de Westerse filosofie. Filosofie wordt door hem…
Lees verder
In het derde weekeinde van de Leergang Hedendaagse filosofie en narratieve systeemtherapie maken we kennis met de opvattingen van Michel Foucault en Jacques Derrida. Foucault laat zien dat elke gespreksgemeenschap een orde van spreken (discours) kent – een samenhang van krachtenveld en heersende opvattingen die met behulp van een aantal…
Lees verder
In het vierde weekeinde van de Leergang Hedendaagse filosofie en narratieve systeemtherapie maken we kennis met de opvattingen van Gilles Deleuze, Luce Irigaray en Rosi Braidotti. Deleuze omschrijft filosofie als de creatie van concepten en stelt voor het zelf op te vatten als rizomatisch van aard. Irigaray maakt duidelijk dat…
Lees verder
In het vijfde weekeinde van de Leergang Hedendaagse filosofie en narratieve systeemtherapie maken we kennis met de opvattingen van Emmanuel Levinas en Antonio Damasio. Levinas stelt dat – anders dan tot nu toe gebruikelijk – ethiek heteronomie als grondbeginsel zou moeten hebben, dat elke handelingssituatie een ethische dimensie heeft en…
Lees verder
Kunnen we in het heden zijn zonder gedachten of gevoelens over wat geweest is en wat zal wezen? Kunnen we er zijn zonder dat we iets vrezen of wensen? Kunnen we ons leven ervaren en aanvaarden als een proces van ontstaan – (kortstondig) bestaan – vergaan? Kunnen wij met de…
Lees verder
In het zesde weekeinde van de Leergang Hedendaagse filosofie en narratieve systeemtherapie maken we kennis met de opvattingen van Peter Bieri, John Shotter en Jan Olthof. Bieri omschrijft de therapeutische praktijk als een praktijk van toe-eigening van de wil waarin door articulatie, begrijpen en beoordeling van de wil de speelruimte…
Lees verder
De School voor Systemische Opleidingen heeft mij gevraagd de Leergang Hedendaagse filosofie en narratieve systeemtherapie te geven. De leergang biedt een kennismaking met de opvattingen van een aantal belangrijke hedendaagse denkers. Gedurende de leergang kom je te weten dat in de hedendaagse filosofie: – een taal-analytische wending heeft plaats gevonden…
Lees verder
Gedurende het weekeinde reizen we van Freiburg im Breisgau, waar Erasmus woonde toen hij zijn Voorbereiding op de dood schreef – via de Dordogne, waar Montaigne aan zijn Essais voltooide, Jena, waar Hegel Napoleon door de stad zag rijden terwijl hij aan zijn Fenomenologie van de geest werkte, en Kopenhagen…
Lees verder
