Tijdens deze tweejaarlijkse ISVW-klassieker laat ik samen met boogschutter en haiku-schrijver Jac Rongen je denken met je lichaam. Denken zit niet alleen tussen je oren, maar ook in je lijf en de omgeving waarin je beweegt. Dat beïnvloedt de mogelijkheden die de fysieke werkelijkheid aan je presenteert. Door de eenzijdige…
In de westerse geschiedenis hebben filosofen vooral betoogd dat de mens boven de natuur verheven is. Volgens ecofilosofen Timothy Morton, Bruno Latour en Donna Haraway zitten we dankzij die gedachte nu met de gebakken peren: klimaatcrisis, onrechtvaardigheid en vervreemding van de natuur. Dat kan anders! In deze summerschool maken we…
Iedereen wordt op het werk en in het dagelijks leven wel eens geconfronteerd met de morele vraag: ‘Hoe te handelen?’ Ethiek biedt ons verschillende procedures om op verantwoorde wijze te reageren. In de Basiscursus Ethiek maken we kennis met vijf belangrijke ethische benaderingen. Wat vertelde Aristoteles lang geleden in Athene…
Wat vertelde Aristoteles lang geleden in Athene in zijn colleges aan het Lyceum over ethiek? Wat beschouwde hij als het doel van handelen? Wat verstond hij onder voortreffelijkheid van karakter? Welke rol speelde verstandigheid in het streven naar een ‘gelukt’ leven? Waarom is volgens Aristoteles voortreffelijkheid van karakter – en…
Hoe tonen we in ons handelen goede wil, als we deze niet meer vereenzelvigen met Gods wil? Kunnen wij (vrij en redelijk dat wij zijn) doen wat wij behoren te doen? Wat is het bovenste principe van de zedelijkheid? Wat verstaat Immanuel Kant onder de categorische imperatief? Om een antwoord…
John Stuart Mill geldt als een van de grondleggers van het politieke liberalisme. In zijn werk dat mede beïnvloed is door zijn vrouw Harriet Taylor, maken we kennis met een utilitaristische (of consequentialistische ethiek). Het beginsel van utiliteit (ofwel: het beginsel van het grootste geluk voor het grootste aantal mensen),…
Kent elke handelingssituatie niet een ‘economisch’ uitgangspunt en een ethische dimensie? Is leven niet gericht op genieting? Ben jij niet gevoelig voor lijden, van jezelf en van een ander? Hoort heteronomie niet het uitgangspunt te zijn van ethiek? Horen wij niet te (leren) ‘luisteren naar het gelaat van de Ander’?…
Gedurende het laatste weekend maken wij kennis met vier hedendaagse filosofen die ethiek, opgevat als verantwoordelijkheid voor de ander(e), verbinden met een oproep om anders politiek, economisch en ecologisch te denken en te leven. Van Martha Nussbaum krijgen we te horen dat niet voortreffelijkheid van karakter maar door gevoelige verhalen…
We weten allemaal dat onze prachtige groene planeet in groot gevaar verkeert. Toch gedragen we ons alsof er geen relatie bestaat tussen onze leefwijze en de toestand van onze planeet. Wanneer ik zaterdagochtend mijn krant opensla, lees ik de verontrustende berichten over hoe het met de aarde en haar bewoners…
De School voor Systemische Opleidingen heeft mij gevraagd opnieuw de Leergang Hedendaagse filosofie en narratieve systeemtherapie te geven. De leergang biedt een kennismaking met de opvattingen van een aantal belangrijke hedendaagse denkers. Gedurende de leergang kom je te weten dat in de hedendaagse filosofie een taal-analytische wending heeft plaats gevonden…
Op de eerste bijeenkomst van de Leergang: Hedendaagse filosofie en narratieve systeemtherapie volgen we in vogelvlucht de ontwikkelingen in de Westerse wijsbegeerte (van Plato tot Friedrich Nietzsche). We komen te weten hoe in de Oudheid filosofie werd opgevat als ‘politicologisch project’, dat Plato de mens opvatte als lichaam en ziel,…
In het tweede weekeinde van de Leergang Hedendaagse filosofie ven narratieve systeemtherapie maken we kennis met de opvattingen van de twee ‘reuzen’ van de Westerse filosofie van de twintigste eeuw Ludwig Wittgenstein en Martin Heidegger. Wittgenstein is verantwoordelijk voor de ‘linguistic turn’ in de Westerse filosofie. Filosofie wordt door hem…
In het derde weekeinde van de Leergang Hedendaagse filosofie en narratieve systeemtherapie maken we kennis met de opvattingen van Michel Foucault en Jacques Derrida. Foucault laat zien dat elke gespreksgemeenschap een orde van spreken (discours) kent – een samenhang van krachtenveld en heersende opvattingen die met behulp van een aantal…
In het vierde weekeinde van de Leergang Hedendaagse filosofie en narratieve systeemtherapie maken we kennis met de opvattingen van Gilles Deleuze, Luce Irigaray en Rosi Braidotti. Deleuze omschrijft filosofie als de creatie van concepten en stelt voor het zelf op te vatten als rizomatisch van aard. Irigaray maakt duidelijk dat…
In het vijfde weekeinde van de Leergang Hedendaagse filosofie en narratieve systeemtherapie maken we kennis met de opvattingen van Emmanuel Levinas en Antonio Damasio. Levinas stelt dat – anders dan tot nu toe gebruikelijk – ethiek heteronomie als grondbeginsel zou moeten hebben, dat elke handelingssituatie een ethische dimensie heeft en…
Kunnen we in het heden zijn zonder gedachten of gevoelens over wat geweest is en wat zal wezen? Kunnen we er zijn zonder dat we iets vrezen of wensen? Kunnen we ons leven ervaren en aanvaarden als een proces van ontstaan – (kortstondig) bestaan – vergaan? Kunnen wij met de…
In het zesde weekeinde van de Leergang Hedendaagse filosofie en narratieve systeemtherapie maken we kennis met de opvattingen van Peter Bieri, John Shotter en Jan Olthof. Bieri omschrijft de therapeutische praktijk als een praktijk van toe-eigening van de wil waarin door articulatie, begrijpen en beoordeling van de wil de speelruimte…
De School voor Systemische Opleidingen heeft mij gevraagd de Leergang Hedendaagse filosofie en narratieve systeemtherapie te geven. De leergang biedt een kennismaking met de opvattingen van een aantal belangrijke hedendaagse denkers. Gedurende de leergang kom je te weten dat in de hedendaagse filosofie: – een taal-analytische wending heeft plaats gevonden…
Gedurende het weekeinde reizen we van Freiburg im Breisgau, waar Erasmus woonde toen hij zijn Voorbereiding op de dood schreef – via de Dordogne, waar Montaigne aan zijn Essais voltooide, Jena, waar Hegel Napoleon door de stad zag rijden terwijl hij aan zijn Fenomenologie van de geest werkte, en Kopenhagen…
