La carte postale – 25 en 26 juni 2022

‘Envois’ (‘verzendingen’), de eerste helft van The Postcard, bestaat uit een aantal ansichtkaarten die Derrida schrijft aan zijn geliefde waarin hij onder meer fantaseert over de relatie tussen Socrates en Plato, maar ook de heideggeriaanse interpretatie van de geschiedenis als ‘Geschick’.     ISVW Masterclass Jacques Derrida Bijeenkomst III: La…

Lees verder

Filosofie en kunst – 5 t/m 9 september 2022

Maurice Merleau-Ponty is vooral bekend geworden door zijn in 1945 verschenen boek Fenomenologie van de waarneming. Hierin analyseert hij – anders dan Martin Heidegger – het belichaamde karakter van ‘erzijn’ en benadrukt hij (contra Jean-Paul Sartre) het ‘mede-zijn’ van existentie. Uitgaande van het belichaamde karakter van bestaan en verstaan, schrijft…

Lees verder

Anders denken over de natuur – 20 september 2022

Eerst vertel ik (kort) hoe Herakleitos in de Oudheid en Descartes, Spinoza en Nietzsche in de moderne tijd de relatie van de mens met de natuur dachten om dan de opvattingen te presenteren van drie ecologische denkers van onze tijd: Martin Heidegger, Timothy Morton en Bruno Latour. We krijgen (achtereenvolgens)…

Lees verder

Filosofie en kunst – 3 t/m 7 oktober 2022

Maurice Merleau-Ponty is vooral bekend geworden door zijn in 1945 verschenen boek Fenomenologie van de waarneming. Hierin analyseert hij – anders dan Martin Heidegger – het belichaamde karakter van ‘erzijn’ en benadrukt hij (contra Jean-Paul Sartre) het ‘mede-zijn’ van existentie. Uitgaande van het belichaamde karakter van bestaan en verstaan, schrijft…

Lees verder

Oosterse filosofie – oktober t/m december 2022

In deze cursus maak je kennis met drie stromingen in de Oosterse filosofie: het taoïsme, het boeddhisme en het zenboeddhisme. We bespreken de filosofische opvattingen van (onder meer) een oude Chinese wijze, een Vietnamese monnik en een Japanse zenmeester. Zo komen we te weten dat zij filosofie opvatten als een…

Lees verder

Seneca en Martha Nussbaum – november 2022

In haar boek The therapy of desire omschrijft Martha Nussbaum de hellenistische filosofie als therapie van verlangens die gebruik maakt van een medisch model. Op de eerste dag lezen we passages uit Seneca’s Brieven aan Lucilius waarin de stoïcijnse, op apatheia gebaseerde levens- en stervensleer wordt verwoord en bespreken we…

Lees verder

Het goede. Ethiek – 19 en 20 november 2022

Iedereen wordt op het werk en in het dagelijks leven wel eens geconfronteerd met de morele vraag: ‘Hoe te handelen?’. Al vijfentwintig eeuwen hebben filosofen verschillende procedures voorgesteld om op verantwoorde wijze te reageren. Wat vertelde Aristoteles lang geleden in Athene over een voortreffelijk en ‘gelukt’ leven? Welke rol speelt…

Lees verder

De samenleving. Politieke filosofie – 14 en 15 januari 2023

Hoe behandelen filosofen in de Oudheid, in de moderne tijd en in onze tijd maatschappelijke en politieke vraagstukken? Hoe denken zij over een rechtvaardige samenleving, over burgerschap en macht? Hoe meent Plato dat de stadstaat Athene bestuurd dient te worden? Welke rol hoort de filosoof daarbij te hebben? Wat vertelt…

Lees verder

Gilles Deleuze – Francis Bacon – 21 februari 2023

Het werk van de Britse schilder Francis Bacon heeft een impact waaraan toeschouwers niet kunnen ontsnappen – zij verafschuwen het of hun bewondering ervoor is mateloos. Hoe reageert de Franse filosoof Gilles Deleuze op de schilderijen van Bacon? Wat hem aanspreekt, is dat Bacon de mens schildert als een lichaam…

Lees verder

Het ecologische denken van Bruno Latour – 11 t/m 15 augustus 2021

Bruno Latour is, zonder enige twijfel, één van de spraakmakende en belangrijke denkers van onze tijd. In deze Summer School zullen we in eerste instantie aandacht besteden aan de in zijn boek Reassembling the social (2005) geïntroduceerde ‘actor-network theory’ (ANT). Vervolgens bespreken we zijn voorstel om alle ‘actanten’ (menselijke en…

Lees verder

De broosheid van ons bestaan – 16 en 17 oktober 2021

Op de eerste bijeenkomst van deze Master Class maken we – door een korte schets van de ontwikkelingen in haar werk – kennis met Martha Nussbaum. Vervolgens besteden we uitgebreid aandacht aan haar boek The fragility of goodness dat haar in één klap bekendheid bezorgde. In dit werk behandelt zij…

Lees verder

Maurice Merleau-Ponty – 6 en 7 november 2021

In de Basiscursus Existentialisme die Maarten van Buuren in het najaar aan de ISVW geeft, zal ik samen met hem de opvattingen van de Franse filosoof Maurice Merleau-Ponty presenteren. In het spoor van Sein und Zeit (1927) van Martin Heidegger omschrijft hij in Phénoménologie de la perception (1945) het menselijk…

Lees verder

Filosofie als levenskunst – 20 en 21 november 2021

Op de tweede bijeenkomst van de Master Class besteden we aandacht aan haar boek The therapy of desire waarin ze de hellenistische filosoof omschrijft als een geneesheer met een bepaalde opvatting van gezondheid, een diagnose van de oorzaken van de ziekte en een daarbij passende therapie. Volgens Nussbaum boden de…

Lees verder

Masterclass Jacques Derrida – oktober 2020 t/m juni 2021

Stel dat filosoferen betekent ‘het plaatsen van vraagtekens bij het vanzelfsprekende’, dan is Jacques Derrida zonder enige twijfel iemand die werkelijk filosofeert. Kort geleden is de nieuwe Nederlandse vertaling van zijn boek Marges – de la philosophie verschenen – een goede aanleiding om aandacht te besteden aan zijn werk. In…

Lees verder

Jacques Derrida III. Hoe niet te spreken – 8 en 9 mei 2021

Teksten lezend van Plato, Dionysius, Meister Eckhart en Heidegger onderscheidt Derrida drie paradigma’s van apofatisch spreken: Grieks, christelijk en ‘zijnshistorisch’ van aard en vraagt hij zich af in hoeverre het mogelijk is te spreken / zwijgen over ‘het Goede’, ‘God’ en ‘het Zijn’.   Masterclass Jacques Derrida Bijeenkomst 3 Hoe…

Lees verder

Timothy Morton. Ecologie zonder natuur – 29 april 2021

Timothy Morton wordt wel de profeet-filosoof van het antropoceen genoemd. In zijn recent in Nederlandse vertaling uitgegeven boeken Dark ecology en Being ecological pleit hij – vanuit het perspectief van een ‘object oriented ontology’ – voor de ontmanteling van de agrilogistiek en voor een andere omgang met niet-menselijke levende wezens. In zijn al in…

Lees verder

Jacques Derrida V. Over gastvrijheid – 5 en 6 juni 2021

Met het gedachtegoed van Emmanuel Levinas als bron van inspiratie, maakt Derrida een onderscheid tussen de Wet en de wetten van gastvrijheid, vat hij ethiek op als gastvrijheid en pleit hij voor een vluchtelingenbeleid gebaseerd op radicale gastvrijheid en een politiek van vluchtsteden.     Masterclass Jacques Derrida Bijeenkomst 5…

Lees verder