In het seminar bespreken we de opvattingen van Claude Lefort en Jürgen Habermas over de toekomst van de democratie.
In zijn boek Politicide beschouwt Luuk van Middelaar Claude Lefort als de enige Franse filosoof die niet medeverantwoordelijk is voor ‘de moord op de politiek in de Franse filosofie’. We lezen essays uit Leforts Wat is politiek?. In dit boek maakt hij een onderscheid tussen het politieke (de ‘symbolische orde’) en de politiek (de ‘reële orde’). Hij stelt verder dat in een democratie – anders dan in het ancien régime – ‘de plaats van de macht leeg is’ en dat bij een vernietiging van de publieke sfeer in een democratie het totalitarisme altijd ‘op de loer ligt’.
Onlangs verscheen van Jürgen Habermas het essay Een nieuwe structuurverandering van het publieke domein. Zestig jaar na de publicatie van zijn boek Strukturwandel der Öffentlichkeit over de opkomst en het verval van het burgerlijk publieke domein in Europa stelt hij vast hoe de publieke sfeer zwaar onder druk is komen te staan van het kapitalisme en de toegenomen rol van de massamedia. Habermas waarschuwt dat daarmee het belangrijkste fundament van de democratie onderuit wordt gehaald.
We vragen ons – met Aristoteles, Hannah Arendt, Claude Lefort, Jürgen Habermas, Byung-Chul Han en David van Reybrouck – af ‘Hoe verder met de electoraal-representatieve democratie?’.
[De bijeenkomsten vinden plaats in Noordwijk aan Zee en hebben een besloten karakter.]